O pięknie

Już miałam przerwać nużącą mnie przez kilkadziesiąt stron lekturę, kiedy akcja nabrała rozpędu, postaci stały się bardziej wyraziste, pojawił się element zaskoczenia. Słowem, wciągnęłam się. Zupełnie inaczej niż w przypadku "Białych zębów", od których, pamiętam, nie mogłam się oderwać, czy "Łowcy autografów", krótego czytałam chyba z poczucia obowiązku. Na kilkuset stronach Zadie Smith podpatruje przenikanie się różnych kultur, subkultur, wypracowywanych latami życiowych wzorców, ich wzajemne oddziaływanie, sposoby odnajdywanie się w tej mieszaninie konkretnych osobowości. A przede wszystkim wyobcowanie i poczucie inności, odmienności doświadczene przez każdą z postaci na innej płaszczyźnie. Mnóstwo tu wątków społecznych, politycznych, ale też i czysto akademickich wtrętów o sztuce. Znowu jest to zamaszysta saga, z galerią pysznie odmalowanych, trudnych do polubienia postaci, czuć w niej pulsujący rytm Londynu, chociaż akcja rozgrywa się głównie w amerykańskim akademickim miasteczku. Każde zbliżenie na pojedynczego bohatera obnaża iluzoryczność tego, jakim go widzą inni, jakie motywy przypisywane są jego poczynaniom. Kolor skóry, pochodzenie, wykształcenie, obrana w życiu rola są poddawane nieustającej analizie, ale to sami członkowie dwóch wielkich rodów i osoby znajdujące się w orbicie ich codzienności ciągle sami siebie konfrontują z otoczeniem, w które to próbują się płynnie wtopić albo też zdecydowanie się od niego odciąć. Najważniejsze jest chyba jednak to, że stale dojrzewają, zmieniają się, a kiedy nachodzi ich w tym zakresie autorefleksja, zaczynają doceniać więzi łączące ich z najbliższymi i komfort, jaki daje niezmienność pewnych konstalacji. I to, co wydawało się balastem, okazuje się błogosławionym fundamentem. Najmilszym zaś zaskoczeniem było dla mnie poetyckie zakończenie książki, bo spodziewałam się czegoś zupełnie przeciwnego.